TESBIHIN TARIHÇESI

Islami anlayis, Alemleri yoktan var eden Yüce Allah`in (cc) 99 ayri isimini (Esma-ül hüsna) anerken, yani  O’nu tesbih ederken, her isim için bir isaret olmak üzere ipe dizdigi bu 99 taneli alete tesbih adini vermistir.

Türkler için tesbih, “ipe dizilmis boncuklar”dan ibaret degildir. Tesbih, yapildigi malzemeye, tanelerinin tornadan çekilis tarzina ve onu imal eden ustaya kadar ayri ayri degerler ifade eder.

Tesbihin her tanesi ayri ayri islenip delinir. Imame, durak, tepelik, pul, kamçi gibi tamamlayici parçalarin, tesbih tanelerindeki biçim ve boylarla ahenk saglamasina özen gösterilir. Mesela imame boyu, bes tane boyundan kisa, veya alti tane boyundan uzun olmamalidir gibi estetik prensiplere dikkat edilir.

Tesbih sadece Islam’da degil, öteki dinlerde de saygi görmektedir. Budist ve Hindu kültürlerinde, hatta Brahmanizm gibi daha eski Uzak Dogu dinlerinde yaygin biçimde görülen 100 taneli tesbih, Avrupa katoliklerinin rahip ve rahibelerinde 64 taneyle ve çarmiha gerilmis Isa tasvirli haçiyla dini kiyafetlerin tamamlayicisidir. Ortodoksluk, Protestanlik ve Musevilik’te de tesbih vardir…Kisaca; kitaplari ayri da olsa ayni Allah’a (cc) yönelen insanlar birbirleriyle dua tanelerinde bulusabilmislerdir. Devletimizin Cumhuriyet’le devamindan sonra da tesbihe sahip olma zevki devam etmis ve asirlardan beri oldugu gibi, en güzel tesbihler yine Türk ustalarinin tornalarinda çekilmistir, çekilmektedir.

Türk Hat Sanati için vaktiyle söylenen ve günümüz içinde geçerli olan bir söz vardir: “Kur’an-i Kerim Hicaz’da nazil oldu, Misir’da okundu ve Istanbul’da yazildi” derler. Türk tesbih sanatini da herhalde söyle tarif etmek lazimdir: 

 

”Kainatta hersey Allah’I (cc)  tesbih eder...

Ve tesbihin en güzelini Türkler çeker!“

Tesbihinizi iyi günlerde kullanin..