Kasteel tussen vier Muren
Uit het leven van een Russisch dissident
Vladimir Boekovski
softcvoer
427 pagina's
Spectrum
1979
Boekovski werd in december 1942 geboren in de Sovjet-provincie Basjkirië, waarheen zijn ouders na de Duitse inval in de Sovjet-Unie waren geëvacueerd. Na de oorlog keerde het gezin naar Moskou terug, waar de 12-jarige Vladimir de dood en bijzetting in het Lenin-mausoleum van Sovjet-dictator Jozef Stalin (1953) meemaakte.
Stalins massa-terreur kwam hierna weliswaar ten einde, maar Boekovski besefte al spoedig dat er geen sprake was van een ‘dooi’, maar juist van een bevriezing of verstening. Stalins opvolgers vreesden inderdaad dat de terreur zich ook tegen henzelf kon keren. Maar voor het behoud van hun macht konden ze ook niet helemaal zonder.
Vanaf 1960 organiseerden Boekovski en een aantal medestanders bijeenkomsten bij het standbeeld van de dichter Vladimir Majakovski in het centrum van Moskou, waar in de Sovjet-Unie verboden poëzie werd gedeclameerd. Hij werd gearresteerd en voor het eerst naar een psychiatrische instelling gestuurd. Alles bij elkaar zat Boekovski 12 jaar vast in gevangenissen, werkkampen en psichoesjka’s.
In 1976 werd hij geruild tegen de Chileense communistische leider Luis Corvalán, die tijdens de staatsgreep van generaal Augusto Pinochet in 1973 gevangen was genomen. In zijn memoires uit 1978 Kasteel tussen vier muren (in het Nederlands verschenen in 1979) noemde hij het ‘een vreemd, nog nooit eerder vertoond handeltje’. Wel vaker werden spionnen uitgewisseld, schreef hij, maar eigen staatsburgers nog nimmer.
Vladimir Boekovski vestigde zich in het Engelse Cambridge, waar hij zijn door vervolging gestaakte studie (biologie) voltooide. Pas in april 1991, onder het bewind van Michail Gorbatsjov, keerde hij voor het eerst naar Rusland terug. Na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie vroeg de regering van Boris Jeltsin hem op te treden als expert ter voorbereiding van een proces tegen de Communistische Partij van de Sovjet-Unie. Hij kreeg toegang tot de partij-archieven en maakte gebruik van speciale apparatuur om een zo groot mogelijk aantal documenten te scannen, die hij in 1995 ook publiceerde. Het proces zelf liep echter uit op een mislukking en niet op het door Boekovski gewenste ‘Neurenberg’.
De Russische dissidentenliteratuur heeft voor de Westerse lezer over het algemeen geen opwekkend karakter. De inmiddels tot een stroom aangegroeide reeks persoonlijke getuigenissen en illegale verslagen van de vervolging van oppositionele groepen en individuen in de Sovjet-Unie is dikwijls dusdanig deprimerend dat de lezer nauwelijks aangemoedigd wordt tot verdere kennismaking met deze vorm van literatuur.
De reeds verschenen publikaties van de, onderling zeer verschillende, Russische dissidenten zoals Solzjenitsyn, Sacharov, Sinjavski en Almarik zijn evenzovele voorbeelden van de afschuwelijke omstandigheden waaronder de slachtoffers van het 'systeem' hebben geleefd en ten dele nog leven.
Vladimier Boekovski, 35 jaar oud, heeft 12 jaar doorgebracht in gevangenissen, werkkampen en psychiatrische inrichtingen. Vanaf zijn studententijd, begin jaren zestig, tot aan zijn dramatische uitwijzing in december 1976, was hij, onderbroken door korte perioden van vrijheid, in een permanent gevecht gewikkeld met de domme pesterijen en mensoneterende behandeling van vooral de Geheime dienst (KGB), maar ook van de overige, star bureaucratische instellingen. De 'verfrissende' manier waarop de geboren vechter Boekovski beschrijft hoe hij uiteindelijk als overwinnaar uit deze ongelijke strijd te voorschijn komt, maakt hem, zoals Nico Scheepmaker het heeft uitgedrukt, tot ' een held van onze tijd'.
Dit indringende verhaal van ongekende geestelijke en lichamelijke weerbaarheid wordt gesymboliseerd door 'het kasteel' waarin Boekovski zich terugtrekt als laatste bolwerk en weerstand biedt aan de tergende treiterijen van de hem omringende 'autoriteiten'. Maar ook de plaats waar hij kan ontsnappen aan de wurgende werkelijkheid en zich uiterst consciëntieus kan bezighouden met het scheppen van een persoonlijke omgeving om kracht op te doen voor het vervolg van het gevecht om te overleven.
COMBINATIETIP: andere boeken rond Rusland
Bij vragen contacteer mij gerust.
Bekijk ook andere aanbiedingen om te besparen in verzendkosten.
Verzendkosten zijn voor de koper.
Mogelijk via Relay Mondial - de Post - Post NL
Afhalen is mogelijk te Boekhoute, Oostende, Maldegem of Gent.
Verzending naar Nederland mogelijk!